Tuu (Lamb)

Tuu (Lamb)

Kan Bible cathiang ih in zirh mi "Tu" Lamb hi na ruat ttha dah maw? Kan Bible hmun tamzet ah Tu thuhla hi a rel. Kan nih misual, Pathian doral pawlhrang ih remdaihnak in tuah sak ih kumkhawnunnak kan ngah theinak ding ah Pa Pathian in in timlamsak mi, in simzirh duh mi thutak asi. "Tu" cun Jesu Khrih a khih hmuh. ( Zumtu nang le kei tla a simsawh can a tam zet )

1. Gen. 4:3-7 ; Tu cu sual thlahnak, Pathian thinlung lungawidiriam ter ding ih khangthawinak ih hlan a si.( Heb. 11:4 ) Tu cu Pathian tlawnlungawinak ding ih Hlan a si. Misual nang le kei ih kan ttul mi cu Tlawnlungawisak tu a si.

2. Gen. 22:6-8 ; Cui Tu cu mi pakhat Isaac ih aiawh tu ah khangthawinak ih hlan a si. Hi tawk ih hlan mi " Tu," cun Aiawhnak a sim duh. Khrih kan aiawh tu. Kan ai in awh sak thei tu Leitlun mi le vanmi lak ah zohman an um lo a si nan a mah Pa Pathian in in tuansak,reminruatsak ih a fapa in pe.

3. Exo. 12:37, 22-23 ; Cui Tu cu insang pakhat hrang ih khangthawinak ih hlan a si. Inn sangka ih man mi Tu thisen cu Pathian thinhengnak lak ih sin Kilhimtu a si. Khrih thisen cu kan himnak a si. Thisen sunglawi cun in kilhim thei nak ding ah Tu cun a nun a liam a tul. Khrih kan hrang ah nunliam in a thisen sunglawi thawn kumkhua in in kil him.

4. Lev. 16 ; Tu cu Miphun pakhat hrang ih khangthawinak ih hlan a si. Pathian hmai le milai hmai ih Thiam in co ter tu a si. Cu ruang ah ( khangthawinak ran pa 2 ) an rak hlan. Thiam kan co thei nak ding ih khangthawinak in tuahsak tu cu sawiselbo (Character - without blemish) a si nak in zirh. ( Sawihnawm ding um lo - Vawi 20 ) kan hmu thei (Lev. 22:21 ).

5. Isai. 53:6-8 ; Tu cu mitampi hrang ah khangthawinak ih hlan a si. Sual camsiat nak hmuah hmuah inrulhsak, intuarsak ( in samsak ) nak hmuhsak tu a si. Isaiah cun A tlun ih kan sim mi Tu ti mi cu rannung si lo in Milai ( Person ) asi zia in sim zirh duh.

6. Jn.1:29,35; Tu cu leitlun mi hmuah hmuah hrang ah khangthawinak ih hlan a si. Sual ruang ih kan tawnding le pek ttul mi hmauh hmuah cu sambau ziang hman umlo in in thenfai sak thluh ti mi in zirh duh. John cun mipakhat a si zia lawng si lo in Khrih Jesu ngei a si kha in sim zirh duh.

7. Acts. 8 ; Tu cu Judah mi pawl hrang lawng si lo in Gentile mi pawl hrang khal ah khangthawinak ih hlan a si. A zumtu pohpoh hrang ah rundamnak kan co ti mi in zirh duh. Tu ti mi cun Mipakhat a sim lawng si lo, Khrih Jesu a si zia a sim ih hlei ah, cui Khrih Jesu cu Pathian ih thutiam fapa a si zia in zirh duh.

8. 1Pet. 1:18-21 ; Tu cu Leitlun semhlan ih si ( all history ) san mureng hrang ih khangthawinak ih hlan a si. Tlen, man pe ih leimi kan si kha in zirh duh. Khrih Jesu cu a liam cia mi ( OT ) ah si seh (NT) mi hmuah hmuah A thisen thianghlim siat thei lo thawi in Tlentu a si hi a sim duh.

9. Rev. 5 ; Tu cu Lal tohkham ah to in Lei le van uk tu sang bik ah a um. Uktu Lal sangbik, ropibik a si nak kha in zirh duh. Khrih cu sal dinhmun la in thihnak tiang kan sualnak ruang ah a tuar, nan hmailam caan hrang ah Uktu ropi a si nak in sim duh ( Rev. 5:6-8 )

10. Rev. 21-22; Tu cu Leithar le vanthar ah sanmureng ih uk tusangbik a si. Kumkhaw sunlawinak thawi uktu a si nak in zirh duh. Tu a si mi Khrih Jesu cu sanmureng ih Uktu Siangpahrang a si zia in sim duh, a lalnak hin tawpni, cemni a nei nawn lo ( Rev. 21:1-22:5 ).

Pathian in malza lo sawm vivo hram seh.

Pastor James San Thawm Thang
N.Okkalar GBC
Yangon

Christian pawl ih kan rawl ulh hi, Bible in ziang tin a sim?

Bible in rawl ulh ding in a fial lo. Pathian khal in rawl ul ding in Christian pawl a forh fial lo. Cu laifangah Bible ih rawl ulhnak kan hmuhmi thatha, hlawknak, le hlawhtlinnak then khat tla kan zoh tlang kei. Bible ih kan hmuh thei mi cu Dungthluntu (Tirhthlah) sung ah Zumtupawl in thu pawimawh  an relcat (sungphiat) hlanah rawl an ul ta (Dungthluntu 13:2; 14:23). Rawlulh nak le thlacamnak ti mi hi a pehtlai aw mi a si (Luke. 2:37; 5:33). Mi tampi in rawl an ulh can ih an tumtah mi cu rawl ei lo ih um a si bik. Cu hnak in rawl ulh ti mi ih a tumtah mi ngaingai cu kan mit leitlun thilri ih kan mennak kha tawp thluh in Pathian lawng rori zoh ngaihsak ding a si sawn. Rawl ulh ahcun Pathian thawi kan pehtlaihawk nak thungai thlak ih ruah ding a si.  Rawl ulh ih hlawknak cu ruahnak thar,  beiseinak thar, le Pathian hnen ih hngat awknak ah kan nun in hruai lut.

Bible in rawl ulh a rel mi hi a tam sawn cu rawl ei lo a si theu nan, thil dang ulh bet ding kan neih mi cu, Rei lo te sung tal thil dang hmuahhmuah tan ih a mah Pathian lawnglawng ngaihsak khal hi “ul”  ti mi ih duhsan mi a si ve thei a si (1Kor. 7:1-5). Rawl ulh ti mi hi tikcu bi khiah nei ih tuah mi a si ruangah can saupi kan tuah a si le taksa a siatsuah thei. Rawl ulh ih tumtahmi ngaingai hi taksa hrem nak a si lo, cu hnakin Pathian hmaitawn rori tawn nak a khih hmuh sawn. Rawl ulh hi tidan pangai vek men ih ruat ding a si lo. Bible ih a sim duh mi rawlulh khal hi taksa khing rittuk ti zangnak men a si lo, cuhnak in Pathian thawi thuk sin ih pehtlaiawknak ding a si. Zo khal in ulh thei cio a si nan rawl kher hi cu an ul thei lo tla a si mai thei. Mi hmuahhmuah in can rei lo te sung cu thildang tlansan tahrat in Pathian thawi naihawk sinsinnak dingah can an hmang thei, hi khal hi “ul” ti ih simduh mi  cu a si ve.

Hi leitlun thilri kan hmuh theimi hmuahhmuah kan cawlh sannak ihsin tlamtling zetin Khrih ih thu ngaihsak theinak kan nei. Rawl ulh ti mi hi kan duhmi ti kimnak ding men a si lo. Rawl ulhnak in Pathian ruahnak a va ti dang lam lo ih, kan mai nun in thleng sawn. Rawl ulhnak hi mi ai in ka thlarau mi sawn ti langawk tirnak a si lo. Rawl ulhnak in ngaitlawm awknak le lungawinak thlarau mizia a suah tir. Matt. 6:16- 18 nak in a rel fiang zet, Rawl na ulh tikah mi ti tiraw (Hansawng/ hypocrites) pawl ih an ti dan vekin na hmui hmelah lang tir hlah, an nih cun an rawl ulh midang in in hmu hai seh ti rori an mithmai ah an lang tir. Thutak ka lo sim an nih cun a lawm man an hmu thluh zo a si. Rawl ul ih thla na cam tik ah na lu sa hriak thih aw la na hmai tha ten phiah aw la, mi hnenah na rawl ulh a lang lo ding nan, hmuh theih lo na Pa Pathian hnen ah na lang, a nih in a thup tei na tuah mi hmuah hmuah a lo hmu ih malza a lo sawm ding.
Recommended Resources: A Hunger for God by John Piper and Logos Bible Software.

Bible hi kan hrangah ziang tluk a sunglawi ti Psalms 119, hmang ih simfiangnak

Psalm 119 ngan tu hi zo asi ti theihfiang a si lo nan cangan tu hi Pathian thutak ( Bible ) a nun ih a duhzia luangliam mi cu a run ngansuak. Psalm 119 hi Cang ( afate ) pa 8 vivo ih tthen a si. Heb. Mi pawl hrangah cun Number hin umzia an nei zet. Hebrew concept ih si thlir tik ah Number 8 hi cun , ( hlei nek nek, luangliam, khatliam Tharthawhsal ) ti vek pawl hi a hmuhsak. Cucun, tuisun ih zumtu nang le kei ih nun ah cun Pathian Thutak ( Bible ) kan hrang ah a tawk thlep thlep/ a famkim nek nek, tengsam mi umlo ti mi hi in hmuhsak. Cu
ruang ah Kan kutsung ih kan neih mi Pathian thutak Bible hiziang vekha a si ti mi hi Phunthum ih tthen in kan zohkhawm ding ah ka duh.

I. Pathian Thutak Bible cu

a. Thianghlim ter tu ( Water for Cleansing ) ( V. 9 ) Cang 9-16 tiang hi Sual sung ih si luatnak le nehnakthu phuansuah mi an si. Ziang tin Mino cun ziazattha le thiang a neih thei ding? Nitin kan nun ih sual ngamthlemnak pawl hi kan neh thei nak ding ah Pathianthutak ( Bible ) hi siar / nunih thlun lawng lawng ah kan neh thei. Pathian thutak Bible kan siar , nunih kan thlun le veten lenglam nun si seh sunglam nun si seh cui thutak cun Tidai ih kan
taksa a thianfai ter bang ih in thianghlim ter ve. ( Jn. 15:3; Eph.5:25-27 )

b. Rosunglawi ( Wealth and treasure ) ( Vs. 14, 72, 127, 162 )
Christian tampi hin Pathianthutak Bible hi a man khunzia kan thei ngaingai ttheu lo. A cabu kan leinak man lawng vek hi kan rel lengleng ttheu nan, a sung tuktak muril ih Hlut zia hi kan thei pop ngaingai lo. Leitlun hluilawn thilri pawl hi cu ziangtluk ih an man a khunkhal le leisal theih tla an si, a sin an thutak Bible hi hlo
bepbep pang seh la neihsal/ ngahsal a theih nawn lo. Kan nun ih a mankhung miangmo bikmi hi In duhdawttu kan Cung Pathian ih duhdawtnak Cabu hi a si.

c. Tthian rual ttha ( Companion and friend ) ( V.24 )
Cangan tu hi Khualtlawng mivak a si ( V.19 ) mipuarthau le Hotu pawl ih hnawnmi le phiarmi a si ( Vs. 21, 23 ). Cui dinhmun sia zet ah ding khal seh la cangan tu in ruahnak pe tu le a lamzin khihhmuhtu dingih a kut sung ih a kaih ( nun ih a thlun ) ring ring mi cu A thutak ( Bible ) hi a si ( Thuf. 6:20-22 ). Kan thubawhcah mi le kan tuahding ziang kim a sual lo nak ding ah Pathianthutak hi kan rualttha bik ah hmang uh si. Ziang tik lai khal ah, ziang vek hmun khal ah anih cun ruahnakttha kan nunnak ih duhnung um lawng lawng mi a pe ring
ring. Na rual ttha bik ruannak lo petu hi Bible si ring ring hramseh.

d. Kansak ding mi Hla ( A song to sing V. 54 )
Kan nun ih khatliam mi le kan nun in tham tu bik ttheu hla pawl hirin lo pipi ah kan kaa in kan au suak ttheu. Hi lei tlun ah hin khualtlawng mi kan si vek in Lunglennak, umharnak ti pawl hi kan nun ah an thleng ttheu. Cuican ah cun mi tam pi cun Leitlunhla ( Love song) hi kan au tualto ttheu. Pathianfa nang le kei cu ziang vek din hmun
khal kan thlen tik ah kan nun sung muril ih si kan sak ding Hla cu Pathian thutak ( Bible ) hi a si. Ziang ah ti le kan nun ih lunglennakle umharnak pawl hmuah hmuah in hnem thluh thei tu cu Pathian Thutak Bible lawng a si ruang ah asi. Sak ve thlang aw Maw Christian!

e. A thlumduahdo ( Honey ) ( V.103 )
Khuaitizu hnak ih thlum sawn Pathian thutak a si. A si nan leitlun khal hin cuvek ih thlum, kan nun ah hin a thlen ter ve ttheu tik ah Pathian thutak a thlumsawn tu kha pial san in leitlun ih pek mithlumzet zet pawl hi vawi tam pi kan hril ngah pang ttheu. A si nan leitlun ih pek mi pawl cun kan nun ah diriamnak tak tak in pe thei dah
lo. Naa kan ti mi pawl an na sin sin, kha kan ti mi pawl an kha sinsin. A si nan Pathian thutak Khuaitizu hnak ih thlumsawn diktak cun kan nun di a riam ter. ( Ps. 34:8, Tep ve aw. ) ( Job. 23:12 )

f. Mei in ( Lamp. Vs. 105;130 )
Zumtu kan tlanlennak hi Thim ih tuam ring ring mi Khawvel a si. Kan rinsan ding le kenkawh ring ring ding mi cu Meiin vek a si mi Pathianthutak Tleu hi a si ( 2 Pet. 1:19-21 ). Hi Pathian thutak tleu cu thulunnak nun thawn na ken tik ah nafehnak ding karbak pakhat hnu pakhat a lo hmuh vi vo ding( 1 Jn. 1:5-10 ). Detmei vek ih hlapi
tiang tleunak pe thei ti seh la kan duh viau ding nan, zumtu hi kan zethluh pang ding. Tuisun ni tiang zumnak ih ke na kar mi hin thaisun ih na karbet vivo danding a thutak Bible hin a lo sim/ hmuh vivo ding.

g. Thilri mankhung ( Great spoil ) ( V. 162 )
Hicang thei fiang ding ah, Ralkap pawl ih ral an do tik ah an va nehmi raal pawlih thilri hmuahhmuah kha an laksak ih ralkap farah pawl pek an si ttheu. Farah zet zet ralkap pawl hrang ah cun lennak/ nun khawong semremnak ah an hmang. A sin an hi thliri mankhung a ti mi hiawlsamte ih ngah an si lo. Mitampi in an nun an hloh phah, Pathianthutak ih mankhunnak kan nun ih kan co thei nak ding ah awlsam te in a ngah lo. Pathianthutak malsawm mankhung hi co ve lo ding ih in dawn kham ring ring tu, Setan le a ho pawl, Tisa nak, zetnak (Laziness) pawl hi kan do ring ring an ttul. Ziang vek ih harsatnak le buainak a um khal le kan pah tlang ih kan do hi a phu hrim hrim ziangah ti le a thutak ih si kan ngah ding mi hi an man khung tuk. (Lk.11:14-23)

h. Kan ro comi ( A heritage ) ( V. 111 )
Bible, Hi tluk lawmam ih ro sung lawi cu! Hi pathianthutak Bible hi kan kutsung ih a thlen thei nak ding ah Mitampi in an nun an rak liam hi a va rak sunglawi em. Kan thinlung nuamtertu bik Bible a si. Thin
naa le kekkuai mi pawl hrang khal ih kan dam nak. Hi thutak ka ta, Pathian hnen ih si a ra mi kan co mi rosunglawi a si. Leitlun thilri mankhung kan neih mi hi Pathian thutak rosunglawi hlei ah Pathian in
in bet mi fang lawng an si hai, a man khungbik mi ro ( Bible ) hinunnak ih nei si lo in leitlun thilri lawng a si le a phawhawng men kan nei ti nak a si. A thutak Bible neitu ( Nun ih hmang/ thlun / Duh/ etc... ) lawng lawng hi ro sunglawi diktak co tu cu kan si.

II. Pathian thutak Bible ih in tuahsak/ pek mi pawl

1. Thlawsuahnak in pe ( It blesses, V. 1,2 )
Pathianthutak Bible hi siar, theih le nunpi nak hin nun lungawinak le
malsawmnak kan nun ah a thlen ring ring. Kan siar, theih le nunpi nak
hmang hin midang hrang khal ah malsawmnak le nunlungawinak a thlen pi
ring ring. Hi cabu Bible hi malsawmnak le nunlungawinak thuthup in a
khat, siar, theih le nunpi teng teng a ttul. ( Ps. 1:1-3 )

2. Nunnak in pe ( It gives life, vv. 25, 37, 40, 50, 88, 93 )
Hi Pathian thutak Bible ca ih simzirh mi hi zum / pom nak in
kumkhawnunnak in pe ( I Pet. 1:23 ). Ziang ah ti le hi thutak Bible hi
"Cinung," Heb. 4:12 asi. Hi pathianthutak kan nun ih kan pom le thlun
le ve ten kan nun rocar le cau tak khal cu in hninghno ter in in
kaitho sal in in tthangphawk sal.

3. Caknak ( thazaang ) in pe ( It gives Strength v. 28 )
Pathian thusuak Bible ih simzirhmi par ah kan tthumawk leveten cahnak
kan ngah cih ( Mt. 4:4 ). Ziang ah ti le Hi thutak Bible hin cahnak le
thiltitheinak ropi zet a nei ( Heb. 4:12 ), cui thiltithei le cahnak
ih a khat mi thutak Bible cu kan nun ih kan lakluh ih kan thlun le ve
ten thiltitheinak kan mah ah a um cih ve.

4. Zalennak in pe ( It gives Liberty, V. 45 )
Leitlunmi hmuah hmuah suak thuneihnak hnuai ah kan um ttheh, sual hin
a uk in in uk ( v.133 ). A si nan thulungawium zet mi cu cui sual ih
uknak le ttemttawnnak sung ih si in Thutak cun in luat ter ( Jn.8:32
). Pathian thutak zum le pom lawng lawng hin zalennak famkim le diktak
hi kan nei thei. A tongkam suak a thutak hi kan zalennak diktak cu a
si ( Js. 1:25 ).

5. Fimnak in pe ( It imparts wisdom, vv, 66, 97-104 )
Cabu tampi kan siar hin fimnak le theihnak kau le tam in neih ter. A
si nan Pathian catuan hawlhtlang ih fim nak taktak cu Bible lawng ah
kan hmu thei in Bible siarnak lawng hin kan nei thei. Kan ral pawl
hnen in si she, zirhtu saya pawl hnen in si she, kan rualpi pawl hnen
in si seh, theihding le zir ding tamzet a um ko nan, fimnak tak tak in
pe thei lo. Thlarau fimnak cu Pathianthutak Bible lawng lawng ah hin
kan hmu thei, cuithutak cu siar / theih / le thlun nakin Pathian
fimnak cu kan nei thei. Degree sang zet nei/ kum lam khal ih
Experience nei ttha zet zet pawl hi tihzah upat thlak an si ko nan
Pathian thutak fimnak a tel lo cun a famkim thei ngai ngai lo.

6. Rualpi ttha in tuahsak ( It creates friends, v. 63 )
Pathianthutak theih le theihmi par ih a tak ih nunpi nak hin rual
ttha a lo pe vivo ding. Pathian fa le hrang ah cun Pathian ttihzah le
a thu thluntu hi kan rualpi ttha bik an si. Hi leitlun kan tlan lennak
ah hin khawvel thian le rual hi kan nei ttheu, cui pawl cun Pathian
thutak zin ih si hin len le hminthannak in si seh, leitlun fimnak
hmang in si seh zin dang ah in hruai ttheu. Pathian thutak Bible lawng
uar fet fet pawl hi kan pawk fet fet ih kan kawm ring ring a ttul cu
lo le mualphonak in in man pang ding ( v. 31 )

7. Vansaan caan ah in hnem ( it gives comfort, vv. 50, 76, 82, 92 )
Psalm 119 sung ah hin vawi 60 lenglo hi harsatnak le vansaannak pawl
hi a sim lang. Cui cangantu ih vansaannak le hrehumtuarnak pawl ih
netnak a nun ih hnemnak cu a thutak Bible hmang in a ngahsal thu a
tarlang cih ring ring. Tui kan san zumtu pawl ih nunnak khal ah
harsatnak le vansaannak in kan khat caan ah hin Hnangamtertu,
Thiangthlarau kan sung ih in cencilh nak hin vanlam hnangamnak cu a
Thusuak Bible hmang in kan nun ah a thleng ter ring ring sal.
8. Zin dik in khihhmuh ( It gives direction, v. 133 )
Zumtu nitin kan nun hi karbak pakhat hnu pakhat hmainawr ih ke
karsuak vivo nun a si. Cui hmainawr ih ke kan kar in kanfeh caan a um
rual ah a tlan ih kan tlan caan tla a um theu. Ziang ti vek ih hmaikan
nawr khal ah A thutak Bible hi zindik le ttha in khihhmuhtu ring ring
a si ( v. 32 ). Cu ruang ah kan Pathian ih lam hruainak kan nun ah
kan beisei ih thlaza kan cam nak khal a si. Lam in hruai ih zindik kan
zawh vi vo thei nak ding ah in khihhmuh/ in zirh vivo ding in thlacam
ih kan dil nak cu a thutak Bible hmang in a nih cun in let sal ih in

kaihruai ( vv. 35, 116,117 ). Peh sal leh ding

Pathian in malza lo sawm vi vo hram she.

Pastor James San Thawm Thang

N.Okkalar GBC

Yangon